Wanneer wordt 5G écht snel?

De technologie voor razendsnel 5G is er al. Toch duurt het nog even voordat we daar in Nederland maximaal van gaan profiteren. Hoe dat komt? Dat heeft alles te maken met de beschikbaarheid van de 3,5 GHz-frequentie. Wanneer komt die beschikbaar? En hoe snel is 5G eigenlijk in andere landen?

Sinds 2020 bieden Nederlandse providers al 5G aan. Heb je zo'n 5G-abonnement en een telefoon die de technologie ondersteunt, dan merk je alleen nog weinig verschil met 4G. En dat terwijl de belofte van 5G is dat we met z'n allen tegelijk enorm snel mobiel internet krijgen. Hoe zit dat precies?

Nog niet op volle snelheid

Providers bieden in Nederland 5G nu nog aan via een frequentieband van 700 MHz of via 1800 MHz, waarbij de band wordt gedeeld met 4G. Voor de snelheden die 5G belooft, is meer bandbreedte op een hogere frequentie nodig. De 3,5 GHz-band maakt de hoge snelheden die 5G belooft waar. Hier is ook flink wat ruimte beschikbaar voor de providers en moderne telefoons zijn klaar voor 5G met 3,5 GHz. De frequentieruimte had dan ook al geveild moeten worden. Sterker nog, de EU verplicht Nederland om deze frequentieband zo snel mogelijk beschikbaar te stellen om 5G aan te bieden.

Scheepvaartverkeer

Helaas is er nu al flink wat drukte rond de 3,5 GHz-ruimte. Het bedrijf Inmarsat in het Friese Burum maakt al meer dan 20 jaar gebruik van de frequentieband om noodsignalen van het internationale scheepvaartverkeer op te vangen. Daarbij werd Inmarsat gesteund door de MIVD en AIVD die in Burum satellietverkeer onderscheppen. Hierdoor mocht geen enkel netwerk in het noorden van Nederland op die frequentie storen. Dit interceptiestation verhuist in september naar een geheime locatie in het buitenland, zodat er ruimte vrijkomt voor de 3,5 GHz-frequentie. Maar als de frequentieband massaal wordt gebruikt voor 5G, kan Inmarsat zijn werk niet meer doen. Het bedrijf diende daarom een klacht in bij de voorzieningenrechter en kreeg gelijk. Inmarsat is nu in overleg met het ministerie over de toekomst, waarbij het bedrijf op termijn gaat verhuizen naar Griekenland. Tot die tijd moet Inmarsat nog een klein deel van de frequentieruimte kunnen gebruiken.

Vanwege de onzekerheid kunnen operators ook nog niet volledig het netwerk klaarmaken voor de uitrol. Daardoor gaan zij nog geen antennes aanschaffen, omdat onduidelijk is op welk gedeelte een operator precies de frequentie krijgt. Na de veiling zal het verdelen van de frequentieruimte nog enkele weken duren. De verwachting is nu dat op zijn vroegst eind 2023 echt snel 5G in Nederland voor consumenten beschikbaar is.

Landelijk dekkend netwerk

Een andere uitdaging zijn lokale, private netwerken. Die worden bijvoorbeeld gebruikt om breedbandinternet te realiseren in afgelegen gebieden of voor draadloze bewakingscamera's. De aanbieders die deze diensten voor gemeenten en bedrijven verzorgen, hebben nog tot 2026 een vergunning om hiervoor de 3,5 GHz-band te gebruiken. Het Ministerie van Economische Zaken is druk in gesprek met de lokale vergunninghouders om problemen te voorkomen. Totdat dit is opgelost, hebben we in Nederland waarschijnlijk nog geen landelijk dekkend 5G-netwerk.

Kortom, de telefoons zijn er klaar voor en de netwerkapparatuur is er klaar voor. Hopelijk is eind 2023 écht snel 5G op zo veel mogelijk plaatsen in Nederland beschikbaar.